Een taxi is een vervoermiddel dat passagiers op afroep vervoert tegen betaling, gebaseerd op afstand of een vaste ritprijs. Het woord "taxi" komt van het Franse taximètre en heeft zijn oorsprong in het Duitse taxameter.
Taxi's zijn er in verschillende vormen: personenauto’s, taxibussen, helitaxi's, fietstaxi's en riksja’s. In sommige landen zijn taxi's herkenbaar aan een specifieke kleur, zoals geel in New York en zwart in Londen. In Nederland zijn taxi's te herkennen aan hun blauwe kentekenplaten.
Neem je veel bagage mee naar Schiphol? Bekijk hier welke taxi het beste past bij jouw situatie.
Taxidiensten verschillen per regio. Vrije taxi’s rijden rond op zoek naar klanten, terwijl andere op standplaatsen wachten bij luchthavens of stations. In Nederland zijn er naast reguliere taxi’s ook contractvervoer (bijv. ziekenvervoer en leerlingenvervoer), treintaxi’s en zakelijke shuttles.
Het eerste taxibedrijf in Nederland ontstond in 1905 in Amsterdam. De branche kent verschillende organisaties zoals KNV Taxi en vakbonden FNV en CNV. Ongeveer 80% van het taxivervoer bestaat uit vervoer van leerlingen, zieken en ouderen. Sinds 2000 moeten taxi's een taxivergunning en een blauwe kentekenplaat hebben.
Er zijn ook milieuvriendelijke taxi's, zoals elektrische en waterstoftaxi's. In Amsterdam mogen vanaf 2025 alleen nog elektrische taxi's gebruikmaken van taxistandplaatsen.
Sinds 2006 is een chauffeurspas verplicht, inclusief een verklaring omtrent gedrag (VOG). De TX-Keur is een kwaliteitskeurmerk binnen de sector. Taxi’s werken met een taxameter die de ritprijs berekent. De tarieven bestaan uit een starttarief, een kilometertarief en een tijdstarief. De taximarkt werd in 2000 geliberaliseerd, wat leidde tot een toename van het aantal taxi's en hogere prijzen, maar ook tot chaos en onrust, met incidenten zoals de "taxioorlog" in Amsterdam.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de taxibranche, maar de handhaving is complex door de vele verschillende vervoersvormen en overheidsinstanties die betrokken zijn. De invoering van de boordcomputer taxi (BCT) in 2014 was bedoeld om misstanden tegen te gaan.
In België zijn taxi’s gereguleerd per gewest en gelden strenge regels, zoals rookverboden en vaste ritprijzen. In de Nederlandse Antillen hebben taxi’s een TX-kenteken en vaste tarieven. Met de opkomst van platforms zoals Uber en vroegboek-taxidiensten zoals Gogido en Sneleentaxi verandert de taximarkt wereldwijd.
Kortom, taxivervoer is een essentiële, maar sterk gereguleerde en competitieve sector die continu in ontwikkeling is, mede door technologie en milieuwetgeving.